Satur Idarreta
Arte zuzemdaria eta ilustratzailea
(Hernani. 1950)
18 eta 20 urteko margolaria, 68ko maiatzean eta Burgosko prozesuan (1970eko amaieran) bizitzea egokitu zitzaion, eta ordura arte pintura surrealista mota bat egin zuen. Gertaera horiek eta artista batekiko topaketak estiloa aldatzera eta pinturari serioski ekitera bultzatzen dute, bere bizitza eta izatea (existentzia) azaltzeko. Ibilbide artistikoa berriz hasteko unea izan zen, baina Arte Ederrak ikasi gabe. Ordura arte Madrilen Dekorazioa ikasi zuen.
‘1970eko hamarkadan artea lantegietatik zetorren, gizarte eta langile gaiekin. Jai herrikoietan Ibarrolaren grabatuak saltzen ziren ezkutuan' dio 1986ko elkarrizketa batean (Bere margolanaren erakusketa San Bizenteko Colchonerían, Donostia), ‘Niri bakardadean margoztea gustatzen zait, baina ez nire ingurukoetatik isolatuta' eta ‘Zuhaitz gehiago naiz txoria baino' (Euskal Herritik kanpo lan egitera joateko ideiari buruz), ere aipatzen du.
Horrela, 1977an kontzertuaren kartela egin zuen, Imanol + Gwendal, edo ‘Hernani I' (Tomás Goikoetxea. 1978) edo ‘21’ (hainbat autore. 1978).
1984an EJren (Ramón Labayen) beka bat lortu zuen Suitzan Serigrafia Artistikoa ikasteko (historia gorabeheratsua izan zen). Garai hartan ere gertaera bitxi bat sortu zen, Hernaniko Marrazketa Akademiara deituz eskaiolazko harri bat egitea eskatu zioten Hamaseigarrenean, aidanez(Anjel Lertxundi. 1985), Irati Filmsekoizle donostiarrarena, 1983ko izen bereko eleberriari buruzkoa. Geroago, Zergaitik Panpox (Xabier Elorriaga. 1985).
1986an bere pinturarekin, liburuen ilustrazioarekin, diseinu artistikoarekin, sorkuntzarekin, marrazketarekin, filmaketako pintorearekin eta zinemako dekoratuekin jarraitzen du. ‘Jan egin behar da’, dio berak. Euskal zinema deiturikoaren eklosioaren aurrean gaude. Ehun metro-n (Alfonso Ungria. 1986) ere parte hartzen du. ‘La cuenta de los pasos. Diario libre de un forzado’ (J. Sánchez Erauskin. 1988, 1983an erregeari buruz idazteagatik preso hartu zutena) liburua ilustratzen du.
Jauzi kualitatiboa Juanma Bajo Ulloaren eskutik dator, Alas de mariposa (1991), La madre muerta (1993) eta Airbag(1997) filmetan lan egin du. Aldi horretan Joaquín Trincadorekin Sálvate si puedes (1994) eta Daniel Calparsororekin A ciegas (1997) ere lan egiten du.
Julio Medemen baldintzagabeetako bat izango da, La ardilla roja (1993), Tierra (1996) edo Los amantes del círculo polar (1998) filmetan parte hartuko du. 90eko hamarkada ikusgarria, 12 produkziotan lan eginez, dekoratzaile gisa (4), produkzio diseinu gisa (3) edo arte zuzendari gisa (5).
Horrela, erreferente bihurtzen da Arte Zuzendari gisa, baita Euskal Herritik kanpo ere. El Bola (Achero Mañas. 2000) edo El traje (Alberto Rodríguez. 2002), Estatu mailako zinemara irekitzea suposatzen dute, ‘etxearena’-rekin uztartuz: Frágil (Juanma Bajo Ulloa. 2004), Arriya (Alberto Gorritiberea. 2011), Urte berri on, amona! (Telmo Esnal. 2011) edo Txintxorro (flb. Gracia Querejeta. 2016).
Bere hitzek bere artean definitzen dute: ‘Artearen zuzendaritzak filmaren estetika orokorra planteatzea eta lantzea esan nahi du, multzoak koherentzia izan dezan eta inon tiro egin ez dezan. Teorian, artearen norabideak dekoratuak, aldagelak, makillajea eta agian argi pixka bat ere hartu beharko lituzke, baina une honetan atal horiek bereizita daude. Artearen zuzendaritzak obraren tonu orokorra markatzen du eta sailak ia independenteak dira lanean, nahiz eta elkarrekin koordinatzen garen eta elkarrekin hitz egiten dugun zuzendariak nahi eta erabakitzen duen norabidean filma egin dadin'. (Idarreta, ‘Cómo hacer cine 5', 53. or. 2005). Eta unibertsitateekin kolaboratzen du, adibidez, ‘Narratiba Arte Zuzendaritzaren bidez Cuéntame cómo pasó '. Gradu amaierako lana 2013/2014 (Publizitatea eta Harreman Publikoak. Komunikazio Zientzien Fakultatea. Malaga Uni.).
Fasera bisitak:
2113 Saioa 2012/11/13 Urte berri on, amona! (IV PreZINEBI. Campos Antzokia, Cupula Aretoa)