Fas: 2. Bol. 60eko hamarkada. Sendotzea

Izan ala ez (hamarkada bat geroago). Fas izenaren jatorria.

Fas = bidezkoa, zuzena (‘fas edo nefas terminoengatik’)

Latinezko fas atque nefas:bidezkoa eta zilegi ez dena.

60ko hamarkadara iritsita, FAS zineklubak aurrera egin zuen Espainiak diktaduraren hirugarren hamarkadari ekiten ziola. Autoritarismo teknokratiko izena jarri zitzaion garai honi. Hamarkada honetan, Francoren ministro bi aldiz izan zen Laureano Lopez Rodok (Ekonomiaren eta Gizartearen Garapenerako Planaren arduraduna) bere planak bultzatu zituen 1963tik aurrera. Anekdota kontatzen da, andaluziarrek lana eskatu ziotenean ‘Zergatik nahi dute industria? Eguzkia duzue hemen! Bizitzeko grazia, ardoa, hondartzak eta flamenkoa... zuen hondartzak, zezenak eta berezko bizitazun [salero] ustiatu behar dituzue' erantzun ziola.

Beraz, 60ko hamarkadan gertatu zen Espainiako benetako aldaketa; erabateko metamorfosia gertatu zen, frankismo betean, garai hartan diktaduraren aurka eta askatasunen alde borrokatzen ari zirenei onartzea kosta arren. Praktika ilunak eta errepresioa arruntak ziren oraindik. Eraldaketaren merezimendua ezin zaio frankismoari egotzi. Gerra osteko susperraldian dago Europa (1945-1975), eta Espainia frankistak Europako Erkidegoan integratu nahi du, Europako printzipio eta moduei eutsiz. Gizarte zibila da aldaketaren egilea. Landa-eremua uztea, atzerrira emigratzea eta emakumea lanean hasteko garaiak dira. 1969an salbuespen-egoera ezartzen da, baita Juan Carlos I.a Estatuburuaren ordezkoa izendatzea. Gizarte aldaketak ekarriko ditu hamarkadak: kontsumo-gizartea, etxea eskuraratzeko ahaleginak, Seat 600 autoa, telebista, oporrak...66ko hauteskunde sindikaletan CCOO izango da nagusi, Marcelino Camacho buru dela % 92 lortuta. 

Unibertsitateko matxinadek unibertsitatearen itxiera ekarriko dute 65ean. Gurpide Bilboko gotzainak Estatuko lan-politika salatzen du; Vatikanoko II. Kontzilioaren garaia da (1962), Juan XXIII.a Aita Santuaren bosturtekoan (1958-1963). Hamarkadan zehar telebista zabalduko da izugarri (1960an % 1ak telebista izatetik 1970ean % 75ak izatera). Oinarrizko askatasunak bermatuta ez egon arren, Espainia izan zen industria-hazkunderik handiena izan zuen Europako herrialdea, baina ibilbidea gogorra izan arren langileentzat eta, oro har, gizarte osoarentzat.

Bien bitartean, Portugalek bere "Estatu Novo" delakoarekin jarraitzen du (erregimen totalitarioa, 1933-1974). Urte hauetan hasi ziren gerrillarien mugimenduak sortzen, baina Salazar ondo moldatu zen, NATO uzteko eta Azoreetako baseak ukatzeko egindako mehatxuari esker. Gainera, neurri erreformistak hartu zituztenkolonietan. Hala ere, 1961eko amaieran Indiak Goa, Daman eta Diuko koloniak inbaditu zituen.

Angolako independentzia-gerra piztuko da baita. Polizia politikoak gero eta gehiago jardun zuen 1961etik aurrera, eta 1968an lehen ministro izandako Marcelo Caetanok berak Lisboako Unibertsitateko errektoretza utzi zuenpoliziaren indarkeriagatik. Gizartearen barreiatze orokorra ere gertatu zen (1970ean, oraindik ere nekazaritzak % 32a suposatzen zuen).

Frantzian, berriz, Charles de Gaulle presidentearen hamarkada (1959-1969); hazkundeaz haratago, Europa osoan izandako gizarte-astinduren aurrean, 68ko maiatzeko gertaerak izango dira protagonista. Sarraski handia gertatu zen Parisen 1961ean (milaka aljeriarren manifestazioa). Aljeriako gerra 1962an amaituta, bi aldeetan "zauri" larriak utzi zituen, eta Frantziak Afrikako deskolonizazioari ekin zion.

Armamentu lasterketan murgilduta, itsaspeko "nuklear" bat garatuko du Frantziak eta 1969an Concorderen lehenbiziko hegaldia (bidaiaririk gabe) egingo da Toulousen.Proiektu britainiar-frantsesa zen hura. Charles Aznavourrek eta Dalidak ahotsa jarriko diote "chanson" delakoari eta Yves Saint Laurent, aldiz,modaren ikurretako bat bilakatuko da.

Italian hirurogeiko hamarkadaren hasieran (oh! "Dolce vita" ren amaiera), industrializazioa abian zen. Hala ere, "mirari ekonomikoaren" gailurrean (1958-1963) eta Italiako estatua sortu eta mende batera, arazo zailenak oraindik iristeko zeuden: industrializazio azkar eta bizian zegoen herrialde baten eta bere erakunde politiko eta agentzia estatalen instituzionalizazioa eta modernizazio kulturala, gizarte heterogeneoaren hazkundearekin lotutako gatazkak tarteko. Aldaketa kulturala Europako edozein herrialdetan baino azkarragoa da. Legeen onartzea: dibortzioa, abortua, familia-legearen erreformak. Sexu-moralaren aldaketa eta, testuinguru horretan gure aro modernoko gertakari handi bat gertatu zen erlijioaren esparruan: Vatikanoko II. Kontzilioa, Joan XXIII.a Aita Santuak deituta 1962an, eta Paulo VI.ak jarraipena eman eta 1965ean itxi zuena. Kontzilioa fede katolikoaren garapena sustatzeko, fededunen kristau bizitzaren berrikuntza morala lortzeko eta eliz diziplina gure garaiko beharretara eta metodoetara egokitzeko deitu zen. Politikoki, Kristau Demokraziaren nagusitasunetik Alderdi Sozialistarantz aldatu zen. Langile mugimenduak "udazken beroa" bizi izan zuen 1969an.

1961ean, Berlingo harresia eraiki zuten Alemanian (Alemaniako Errepublika Demokratika-AED), eta 1962an, berriz, bigarren hesi bat. 154,50 km-ko horma, 300 kontrol-dorre ingurekin, Walter Ulbricht (SED-Partido Sozialista Batua) buru dela. 1963an, Beste Alemania-AEFk (K.G. Kiesinger kantzilerra, CDU/Heinrich Lübke presidentea, CDU-Union Demokrata Kristaua) lankidetza-hitzarmen bat sinatu zuen Frantziarekin, barne-gatazkei amaiera emateko helburuarekin. 1966an iritsi zen gerraren ondorengo lehen krisia (AEF). Gainez egindako unibertsitateetara gizarte-geruza berrien fluxuak unibertsitate-erreforma teknokratikoak ekarri zituen, çbaita sozialak ere. "68ko maiatzaren" eraginez, ikasle eta langile mugimenduak "69ko matxinada handia" ekarri zuen (greba basatien uholdea). Pop musikan, Kraftwerk edo Tangerine Dreamek hamarkadari soinu-banda (elektronikoa) jarriko diote.

Proiektu britainiar-frantsesa zenez, Erresuma Batuak Concordeko bigarren hegaldia egin zuen, oraingoan Bristolen, 1969an. Hamarkada markatuko zuen jantziarekin azaldu zen Ursulla Andress “Dr. No" filmean (1962): nahiz eta 40ko hamarkadan sortutako jantzia izan Ursulla Andressek erakutsitako bikiniak bultzada ikaragarria eman zion. James Bond ez zen aho zabalik geratu zen bakarra. Mary Quantek minigona diseinatu zuen (1964). Hamarkada honetan jaio zen "beatlemania" baita (Liverpooleko laurak munduko bira ematen), "Cavern Club" mitikoan lehen kontzertua eman ondoren (1961).

Atlantikoaren beste aldean, Amerikako Estatu Batuak-AEBn, hippie mugimendua, maitasun askea eta bakezaletasuna; "Bakea eta maitasuna” nagusi. Emakumeen askapena ere indarrez AEBn. Pilula antikontzeptiboa garatzen da (1960). Gerra hotzaren erdian, Kubako Cochinoseko badiareninbasioa gertatu zen eta, jarraian, sobietar misilen krisia etorri zen 1962an, Kennedy, Jrushchov eta Castro aktore nagusiak izan zirelarik. 1962ko abuztuan Marilyn Monroe hil zen eta 63ko azaroan J.F Kennedy hil zuten Dallasen, Martin Luther Kingek "Amets bat dut" gogoangarria ekarri zuen urtean hain justu. 1969an mezu elektroniko bat transmititu zen Arpanet konputagailu-sarearen bidez (Interneten urruneko jatorria). Neil Armstrong astronautak Ilargiaren gainean oinatza utzi zuen.Vietnamgo gerra tarteko, hamarkada odoltsua izan zen.

60ko hamarkadan (1960-1969) 431 saio proiektatu genituen. Emakumeen ordezkaritzari dagokionez, Margarita Alexandre-ren (Rafael M. Torrecillarekin) "Cristo" (1954), Leni Riefenstahl-en “Olimpiada de Berlín” (1938), edo Jacqueline Audry-ren “Mitsou ou Comment l'esprit vient aux filles…” (1956) baino ezin izan genuen erakutsi.

Hamarkada honetako errealizadoreen rankinga honela geratu da: John Ford (11 film); Ingmar Bergman (8); Orson Welles (7); Alemaniatik Helmut Käutner (4) eta Kurt Hoffmann (3); espainiar zinemari dakogionez,, Juan Antonio Bardem (3) eta Manuel Summers (3); Frantziatik, Jean Renoir (5), Louis Malle (4) eta Robert Bresson (3): italiarrak: çFederico Fellini (4), Roberto Rossellini (5), Alberto Lattuada (3), Renato Castellani (3), Vittorio de Sica (3), Pietro Germi (3), Ermanno Olmi (3) eta Luchino Visconti (3); Japoniatik, Kenji Mizoguchi (4); mexikarrak ere ordezkatuta Emilio Fernandezen bost filmerekin; eta AEBko zinemarena, Stanley Donen (7) eta Charles Chaplinen (3) eskutik.

Zinematografiak zeharkatuz, "ekialdera" eta mundu osoko herrialdeetara zabalduz, AEBko "industriaren" (eta banaketaren) nagusitasuna nabarmentzen da (125). Urruti geratzen dira beste zinemagintza batzuk: Espainia (36) + Euskal Herria (10), Frantzia (65), Italia (54), Alemania (RFA-RDA,18), Britainia Handia (36), Txekoslovakia (13), Sobiet Batasuna (2) edo Japonia (9), besteak beste.

1959/11 - 1962/02 (2.2)

Manuel Malo (presidente-p), Santi Laespada (presidenteordea-po), Jesús Idoeta, Ramiro Azcona, Julián Lázaro, Vicenta Basterrechea, Pilar Acha, Julián Icaza apaiza,...

- 1960/01/11 (230. saioa) Urtea Alberto Lattuadaren "Il Cappotto/El alcalde, el escribano y su abrigo" (1952) lanarekin hasten da, ondorengo solasaldia Agustín Tarabini-Castellanik zuzentzen duela.

Agustín Tarabini-CastellaniFas zineklubeko idazkaria (1962-1967)

- 1960/01/18: "Un rey en Nueva York" (Charles Chaplin. 1957) filmaren proiekzioa. Solasaldia: José María García (Mendoza) Frontauraren eskutik.

José María García Mendoza Frontaura (Durango, 1925). Apaiz ordenatu zen Gasteizen (1951) eta erretore jardun zuen Bizkaiko hainbat herritan. 1959an Zinematografiako Elizbarrutiko Ordezkari izendatu zuten eta Bizkaiko zineklubekin kolaboratu zuen. Hierro eta La Gaceta del Norte" egunkarientzat ere kolaboratzaile aritu zen.

- 1960/02/01: (233. saioa) "Ricardo III" (1955), Laurence Olivier. Solasaldia,Ignacio Nart-en eskutik.

Ignacio Nart FAS zineklubeko Gobernu Batzordeko kide izan zen (1960-1962) eta, ondoren, zineklubeko presidente (1964-1965).

- 1960/02/08: (234. saioa) "Orfeo" filmaren proiekzioa (1950, Jean Cocteau). Solasaldia José Ignacio Careagak gidatu zuen.

- 1960/02/15: (235. saioa). "Candilejas" filmaren proiekzioa (1952, Charles Chaplin). Solasaldia Jesús María Echanoren eskutik.

Jesús María Echano Loizaga (Bilbo, 1932-12). Zuzenbidea ikasi zuen Valladolideko Unibertsitatean eta aldi berean Valladolid futbol taldean jokatu zuen.Hiriko zineklubetan parte hartu zuen. 1960an Bilbora itzuli zenean zineklubeko bazkide egin zen: 1964an Batzarrera sartu zen eta hainbat aldiz iritsi zen lehendakari kargura: 1965-1968, 1975ean eta1980-1988, betiere, 1964tik (mende laurdena ia) Batzarretan mantenduz. 

"Zinema errealitateen fenomeno bat da, hizkuntza bat eta arte bat" esaldia adierazi zuen. Zinemari buruzko idatzi bat ere egin zuen: "Lenguaje fílmico". Zineklubean sartu zenetik ZINEBIrekin (orduan Nazioarteko Lehiaketa zena) lan handia egin zuen, eta 1972an Instituto Vascongado de Cultura Hispánicako Idazkari Nagusi izendatu zuten. Filosofia eta Letretako katedraduna ere izan zen Deustuko Unibertsitatetik.

- 1960/02/22: (236. saioa). "Luces de la ciudad" (1931) filmaren proiekzioa, Charles Chaplin. Solasaldia, José Luis Heraulten eskutik.

- 1960/02/29: (237. saioa). Informazio Zuzendaritza Nagusiarekin lankidetzan, "Zinema Dokumentala" zikloa egiten da. Giza alderdiak, alderdi artistikoak eta geografikoak aztertuz asmoz. "El País Vasco-Francés","Toledo por el emperador" eta “Espejo de Holanda” (9’, 1950, Bert Haanstra). Lehen saioaren solasaldia Fernando Lázarorena izan zen (Hitzaldia ‘Zinema dokumentala, alderdi geografikoa’.

Fernando Lázaro Monterols Zine Klubeko kidea. "Documentos Cinematográficos" (1960-1963) aldizkaria sortu zuen zineklubeko beste kide batzurekin batera. Industria ingeniaria, geroago Teologian doktoregoa, 1967an apaiz ordenatu zen. 2000. urtean hil zen Argentinan.

- 1960/03/02: (238. saioa). "Zinema Dokumentala”, giza ikuspegia: bigarren saio honetan "Boda en Castilla", "En el país de los molinos", "Panorama de Estocolmo" eta "El mar no existe ya”. Solasaldia Joaquín Pablosen eskutik.

Joaquín Pablos. La Estafeta Literarioko erredaktorea (Madrilgo Ateneoa). Esteban Farrerekin batera, ATENEO-Madrideko zineklub saileko errektorea (1961).

- 1960/03/03: (239. saioa)."El hombre de Arán" (75’, 1934, Robert J. Flaherty),"El Greco en su obra maestra: El entierro del Conde Orgaz" (16’, 1954, Juan Serra Oller). Joan Ripollen hitzaldia jarraian: ‘Zinema dokumentala, alderdi artistikoa’.

- 1960/03/04: (240. saioa). "Cristo" (73’, 1954, Margarita Alexandre eta Rafael Mª Torrecilla), "Van Gogh", "Viaje romántico a Granada", "El evangelio de piedra" eta “Arquitectura moderna holandesa”, Joan Ripoll zineklubeko kideak aurkeztu zuen haurrendako emanaldi gisa.

Joan Ripoll. "Documentos Cinematográficos" aldizkariko erredaktoreburua (1960-1963) eta Monterolszineklubeko partaidea. Aipatutako zineklubak babestu zuen aldizkari horren sorrera eta José Luis Guarner ere erredaktoreburu izan zen. "Libros de Cine Rialp" bildumaren bultzatzailea, La Caixaren Obra Kulturalaren zuzendaria izan zen 1994ra arte.

- 1960/03/14: (242. saioa). "Amanecer en puerta oscura" (1957, José María Forqué) filmaren proiekzioa,. Solasaldia, María Ángeles Ruiz Menchacaren eskutik.

María Ángeles Ruiz Menchaca Bizkaiko abokatua (149. Kolegiatua, 1954ko azaroa).

*Mª Ángeles Ruiz Menchaca, zineklubeko solasaldietan emakumeek izan zuen parte-hartzearen erakusle dugu; gertaera hori ez zen, tamalez, sarritanematen, baina izen batzuk aipatzearren,  Mª Mercedes Aramburu, Vicenta Basterrechea edota Manuela González-Haba (lehen zinemagile espainiarra eta idazlea) gehitu behar zaizkie.

- 1960/05/02: Frantziako Institutuarekin elkarlanean, Jean D 'Ivoirek Marcel Carnéren "Le quai des brûmes/El muelle de las brumas" filma aurkeztu zuen.

- 1960/06: Italiako Kultura Institutuarekin elkarlanean bi ziklo egiten dira: 40-50 hamarkadetako zinema (lau film) eta neorrealismoa (bost film)

* 06/06 (250. saioa) "Berpizkundea" (1958, Rolf Hansen)

*06/07: (251. saioa] "Rufufú" (1958, Mario Monicelli)

*06/08: (252. saioa) "Los novios" (1941, Mario Camerini)

* 06/09: [253. s] "Bengasi" (1942, Augusto Genina)

* 06/15: [256. s] "La nave blanca" (1941, Roberto Rossellini)

* 06/16: [257. s] "Umberto D" (1952, Vittorio de Sica)

* 06/20: [258. s] "Te querré siempre" (1954, Roberto Rossellini)

* 06/21: [259. s] "Los inútiles" (1953, Federico Fellini)

* 06/22: [260. s] "Itxaropenaren bidea" (1950, Pietro Germi)

- 1960/06/27: (261. saioa) Luis García Berlangak "Los jueves, milagro" (1957) bere filma aurkezten du FAS zineklubean. I. Bilboko Zinema Dokumentalaren Jaialdian [1959] harekin izandako bileraren ostean, epaimahaia izan eta hitzaldia eman zuen, Fasera joateko gonbita egin zioten.

Luis García-Berlanga Martí (Valentzia. 1921 – Pozuelo Alarcon, Madril. 2010) gidoilaria eta zuzendaria. (Ez gara artikulo honetan Berlangaren figuraz luzatuko, ezaguna eta laudatua delako)

- 1960/07/04: Luis Beraza zine amateurreko zuzendariak bi film aurkeztu zituen, "Elorrio" eta "Gurpide Monsinorea" (Gotzaina emanaldian bertan izan zen).

- 1960: CINEMASCOPE (Miracle Mirrow) enpresaren instalazioa San Bizente aretoan.

- 1960: 470 bazkiderekin eta 48 saiorekin itxi zen kurtsoa (43 argumentu-film, hiru dokumental eta zinema amateurreko beste bat)

- 1961/01/09: (279. saioa) "El ferroviario" (1956) filmaren proiekzioa, Pietro Germik zuzendutakoa. Solasaldia José Luis Elejalderen eskutik

[Ziur asko] José Luis Elejalde Fernández-Villa (Bilbo 1938 – Bilbo 2022) Bilboko Udaleko zinegotzia (1967) Javier de Ybarra y Bergé alkate zela.

[Ziur asko] José Luis Elejalde Guisasola (---) Bilboko Udaleko zinegotzia (1971) Mª Pilar Careaga de Lequerica alkate zela. Batzorde askotako zinegotzia: Ogasuna; Errentak eta Ondarea; Obrak eta Zerbitzuak; Gobernazioa; Hezkuntza eta Kultura; Erreklutamendua (Deustuko 2. sekzioa); Bilboko Kiroletako Udal Pabilioiko Batzorde Orokorra eta Bilboko Kiroletako Udal Pabiloiko Batzorde Betearazlea; Gorputz Hezkuntzako eta Kiroletako Probintzia Batzordea; Fadurako Udal Parkeko Kirol Hiriko Zuzendaritza Batzordea; Ongintzako Udal Batzordea; Arbitrioaren Balorazio Batzorde Mistoa lurren balio-gehikuntzari buruz;Bizkaiko Karitate Elkartea; Kirol Jardueretako Zerbitzuen Ordezkaria.

- 1961/02/10: "El Correo Español. El Pueblo Vasco "(3. orrialdean) Planes del Cine- Román Zubia (FAS): Beharrezkoa da ikusleak film bakoitzak dituen balioak bereizten ikastea, irudi zinematografikoak duen ahalmenaren aurrean babesik gabe ez egoteko. Horrela bakarrik lor dezake kulturaren bozeramaileetako bat den zinemakberezkoa duen hezkuntza-misioa. Horretarako, ez da nahikoa film baten proiekzioa, elkarrizketa labur batekin lagunduta. Gehiago behar da. Hala uste du FAS zineklubak, Bizkaiko zaharrenak, azken sei urteotan280 saio baino gehiagoantolatu dituena. Horregatik antolatzen ditugu urtero interes handiko heziketa-zikloak. […]

Aurten, FAS zineklubak, Informazio Zuzendaritza Nagusiaren babespean eta Madrilgo Ateneo zineklubaren laguntzarekin, "Zinema Prestakuntzako Mintegia" antolatu du, hilaren 13tik 18ra bitartean. Hitzaldiak honako gai hauei buruzkoak izango dira: "Zineklubaren funtzioak", "Publikoa prestatzeko metodoak", "Gutxiengoak prestatzeko metodoak", "Filmaren analisia", "Publikoak espezializatzea" eta "Zinema hezkuntzan eta irakaskuntzan" [...]

FAS zinekluba ohikotik gaietatik ateratzen den zerbait lortzen saiatzen da, eta zineklubaren goi misioa betez, Zazpigarren Artearen zaleak asetzea da helburuetako bat.

- 1961/02/13: (283. saioa) Proiekzioa: "La bella y la bestia" (1946, Jean Cocteau) Solasaldia: Joaquín Pablos.

- 1961/02/14: (284. saioa) Proiekzioa: "Othello” (Orson Wells, 1951).Solasaldia: Joaquín Pablos.

- 1961/02/15: (285. saioa) Proiekzioa: "La bella Maggie" (Alexander MacKendrick, 1954). Solasaldia: Blas Barriga.

- 1961/02/16: (286. saioa) Proiekzioa: "Roma città aperta" (Roberto Rossellini, 1945). Solasaldia: Manuel García-Viñó.

- 1961/02/17: (287. saioa) "Cómicos" proiekzioa (Juan Antonio Bardem, 1954). Solasaldia: Blas Barriga.

- 1961/02/18: (288. saioa) Proiekzioa: "Puerta de las lilas" (René Clair, 1957). Solasaldia: Manuel García-Viñó.

Joaquín Pablos [ikus 1960/03/02]

Blas Barriga Ateneo Madrid zineklubaren ordezkaria.

Manuel García-Viñó (Sevilla, 1928 – Madril, 2013). Idazle, poeta, saiakeragilea eta arte-kritikaria.

Eta bide batez, hiruhileko horretako aurkezpenetan parte hartu duten Evaristo Picazo, Alejandro Elías, Ismael Díaz, Javier Sagastizabal edo Carlos García San Juan aipatu behar dira.

- 1961/03/20: (291. saioa)"El lazarillo de Tormes" (1959) filmaren proiekzioa, César Fernández Ardavín zuzendariarekin komentatzeko.

César Fernández Ardavín [ikus Vol.1 Los 50. 1957an egon zen]

- 1961/04/11-12: (293. eta 294. saioak) Bi saiotan lau film proiektatuko dira Norman MacLaren zuzendari kanadarrarenak. Solasaldia: Jose Mª Aycart.

Jose Mª Aycart [ikus Vol.1 Los 50]

*Norman McLaren (Stirling, Eskozia, 1914 – Montreal 1987) kanadarra nazionalizatu zen animaziozko zine zuzendaria). Garai guztietako animatzaile esperimental eta abstraktu nagusietako eta aurreratuenetako bat. Gaur egun ere ikus daitezke McLarenek iragarkietan edo bideoklipetan asmatutako kontzeptuak.

McLaren ezaguna da irudiarekin eta soinuarekin egindako esperimentuengatik, pelikularen gainean zuzenean marrazten baitu, baita soinu-bandan ere. Zeluloidea karrakatzea bezalako baliabideak erabili zituen soinu berriak sortzeko. Gaur egun ikusten ohituta gauden trikimailu, efektu eta animazio-estilo asko esperimentazioaren emaitza izan ziren: "zeluloide gainean margotzea", "pixilazioa" ("stop motion" aldaera, panpinen ordez gizakiak erabiliz), edo "slow motion", besteak beste. 

Eisensteinen defendatzaile sutsua izan zen.

- "Dante Alighieri" Elkartearekin lankidetzan, "Antología del cine italiano" (Italiako ekoizpen zinematografiko onenen zatiak) lau film programatzen dira (FAS zineklubaren planak. El Correo: 1961/02/10).

- 1961/04/13: (295. saioa) "Brera museo viviente" eta "La legenda della Vera-Croce".

- 1961/04/14: (296. saioa) "Itinerari tirrenici".

- 1961/04/15: (297. saioa) "Puglia" eta "Bassilicala".

- 1961/04/17: (298. saioa) "Lombardia".

- 1961/05/03: (300. saioa) "El diario de Ana Frank" (George Stevens, 1959). Solasaldia: Javier de Bengoechea.

Javier de Bengoechea Niebla (Bilbo, 1919 – Getxo, 2009). Idazlea eta poeta. 1955ean Adonais saria irabazi zuen "El hombre en forma de elegía" lanarekin. EHUk "Bidaian zehar" poesia osoko lana argitaratu zuen 2006an.

- 1961/05/06: (301. s) "Olimpiada. Berlin-1936 / Olympiad (1-2)" (Leni Riefenstahl, 1938, 225’). 1956ko otsailean eta martxoan eman nahi izan ziren baina ez zen proiekziorako baimenik lortu. Solasaldirako eta aztertzerako Monica B. de Mendizabal gertu zegoen.

- 1961/05/10: (303. saioa) "El rey loco/Ludwig II: Glanz und Ende eines Königs" (Helmunt Käutner, 1955). Solasaldia: Juan Echevarria Gangoiti.

Juan Echevarria Gangoiti (Bilbo, 1926 – Madril, 2018) Ekonomia Zientzietan lizentziatua Madrilgo Unibertsitatean, eta Doktoretzako Aparteko Saria. Ondoren, Harvard (AEB), Lund (Suedia), London School of Economics (Britainia Handia) eta Jerusalemgo (Israel) U. Hebrearrean ikasi zuen. 1957an "Teoria Ekonomikoa" katedra lortu zuen Bilboko Ekonomia Zientzien Fakultatean (gaur egungo EHUn), gero fakultate horretako dekanoa izan zen, eta 1968an Bilboko Unibertsitate Autonomoaren sortzaileetako bat (eta lehen errektorea) izan zen. 1970etik aurrera, Madrilgo Unibertsitate Konplutentseko katedraduna izan zen. Aurrerago, Unibertsitate eta Zientzia zuzendari nagusia izango da (1972-1982), baita Zerga Ikuskaritza eta Ikerketako Zuzendaritza Nagusia eta Banku Ofizialeko Zuzendaritza Nagusia ere.

- 1961/05/13: "El último vals de Chopin" (Géza von Bolváry, 1934). Solasaldia: Sabino Ruiz Jalón.

Sabino Ruiz Jalón [ikus Vol.1 Los 50]

- 1961/05/15: (305. saioa)"El capitán Kopenick" (Helmunt Käutner, 1956). Solasaldia: Luis Lázaro Uriarte.

Luis de Lázaro Uriarte (1922 – 1996) Artearen Historiako katedraduna (Deustuko Unibertsitatea) eta San Fernandoko Arte Ederretako akademikoa (Bizkaia ordezkatuz, 1973). Luma ahotsaren ordez aldatuko du, eta ohikoa zen haren presentzia hiriko arte-giroan. Euskal pintura eta eskulturari buruzko aditu eta hizlari handia. Beti epizentro kulturalean. Bilboko Arte Ederren Museoaren aholkularitza- eta erosketa-gestioetan parte hartu zuen, Bizkaiko Arte Elkartearen buru izan zen, arteari buruz idazten zuen "Hierro" egunkarientzat (‘Jorge Oteiza 50eko hamarkadan’) eta "La Gaceta del Norte"-rentzat (‘Sirimirón’). Bere heriotzaren ondorengo eskaintza: Luis, barojiar euskalduna, zigarroa ahoan duzula ikusten zaitut oraindik, artea ahopean esaten eta oparitzen, arte kritikari eta irakaslearen hitz ederrenekin. Agur-laudorio bat iritsi zen zure ikasle ohi ospetsu batengandik, Zugazatik (Prado Museoko egungo zuzendaria), Deustun izan zuen Artearen Historiako maisua gogora ekartzean: Luis Lázaro. Kultua kultuen artean. Irakurle gaindiezina.  Ez dakit noiz egiten zenuen lo! Hiru edo lau liburu erortzen ziren astero zure gau literarioetan goizeko hirurak edo lauak arte! Ez zegoen zu harrapatzeko tokirik. Eskuzabala eta bikaina. Gure aretoan eskegita dago oparitu zenizkigun margolan baliotsuetako bat, Bilboko galeria edo arte-aretoetako erakusketen aurkezle apreziatu gisa gordetzen zenuena. (Bloga: Manuel J. González, "Semblanzas románticas de un nonagenario suerte", 2014ko azaroa).

- 1961/05/20: (306. saioa) Ramiro Pinillarekin eta "El lavabotas" (Vittorio de Sica, 1946).

Ramiro Pinilla García (Bilbo, 1923 – Barakaldo, 2014) Idazlea, Espainiako narratibaren korronte berritzailearen parte izan zena (1960).

- 1961/05/27: (307. saioa)Dantzarako gonbidapena (Gene Kelly, 1956). Solasaldia: Victor Olaeta.

Victor Olaeta Torrezuri (Gernika-Lumo, 1922 – Bilbo, 2007). Musikaria eta dantzaria. Segundo Olaetaren semea (musikaria eta koreografoa). Solfeoa, pianoa, harmonia eta konposizioa ikasi zituen Bilbon. Txikitatik erakutsi zituen dantzarako gaitasunak (euskal dantzak eta dantza klasikoa). 1951n, bere arreba Lourdesekin batera, bira luzea egin zuen Estatu Batuetan, Kanadan, Kuban eta Puerto Ricon. Geroago, bere aitak sortutako Ballets Olaetako koreografo eta lehen dantzari bihurtu zen.

- 1961/06/05: (308. saioa)"El séptimo sello" (Ingmar Bergman, 1957). Solasaldia: Juan María Apellaniz.

Juan María Apellaniz Castroviejo (Bilbo, 1932 – Bilbo, 2021). Arkeologo polifazetikoa. Apaiz-ikasketak egin zituen Gasteizko seminarioan (1955 urtera arte), gero Filosofia eta Letrak (Madrilgo U.), Elizaren Historia (Erromako U. Gregorianoa), Arkeologia (Erromako Inst., Tubinga Uni. [Alemania]), Bibliako Eskola [Jerusalem, Israel]. Psikoanalisia eta psikoterapia ere ikasi zituen Bilboko Medikuntza Fakultatean. Bizkaiko Elizbarrutiko Museoko zuzendaria eta Aranzadi Elkarteko Munibe aldizkariko erredaktorea izan zan. Bilboko Elizbarrutiko Seminarioan çeta Deustuko Unibertsitatean irakasle jardun zuen.

- 1961/07/14: (314. saioa) "Cita en Melbourne (Olimpiada 1956)" filmaren proiekzioa (René Luco, 1957). San Bizente aretoaren esker on gisa.

- 1962/01/08: (327. saioa) Jorge Grauren zenbait dokumentalen proiekzioa, zuzendaria bertan zela haiek komentatzeko.

Jordi [Jorge] Grau Solà (Bartzelona, 1930 – Madril, 2018) Zuzendaria, gidoilaria eta aktorea. 1959 eta 1961 artean film laburrak egin zituen: "El don del mar", "Costa Brava", "Medio siglo en un pincel" (Vázquez Díaz margolariari buruz), "Sobre Madrid", "Barcelona, vieja amiga", "Laredo, Costa Esmeralda" eta "Ocharcoaga". 1962an, "Noche de verano" filmarekin egin zuen aurrera. Zuzendari gisa hasi zenetik, bere zinemak alderdi zabalak garatu ditu: herri-zinema, beldurrezkoa, egilearena, esperimentala eta dokumentala (hastapenak). Bere bigarren luzean zezenaren munduan sartu zen "El espontáneo" (1964) filmarekin. 1974an "No profanar el sueño de los muertos" egin zuen, eta horrek nolabaiteko garrantzia eman zion nazioartean, hainbat sari tarteko. Ondoren, "La Trastienda" (1975) iritsi zen, Iruñan, San Ferminetan, erabateko biluzi famatuarekin (trantsizio politikoaren garaia). Bere filmografia berrikusita, Espainiako gizarteak XX.mendearen bigarren zatian izan zuen bilakaera ikus dezakegu. Bere azken filma "Tiempos mejores" (1994) izan zen. Argitsua eta inkonformista, "zinemagile deskatalogatutzat" zutela zioen.Genero eta estilo guztietan murgildu zen, "etiketei" aurre eginez.

- 1962/01/14: (328. saioa) "Ze lotsagabeak diren gizonak!" (Mario Camerini, 1932). Solasaldia: Giuseppe d 'Angelo.

Giuseppe d 'Angelo Italiako Kultura Institutuko laguntzailea

- 1962/01/22: (330. saioa) Javier Aguirreren zenbait film laburren proiekzioa, zuzendaria bertan zela.

Javier Aguirre Fernández (Donostia, 1935 – Madril, 2019). Argazki-zuzendaria, gidoilaria, zinema-zuzendaria eta ekoizlea. 15 urte zituenetik kritikak idazten ditu Radiocinema, Film Ideal, Arcinema, Imágenes, Primer Plano eta beste aldizkari batzuetarako. 1955ean "El lechero" film labur amateurra egin zuen eta “Cineclub San Sebastián” sortzen lagundu zuen. Urtebete geroago, ikasketak hasi zituen Madrilgo Ikerketa eta Esperientzia Zinematografikoen Institutuan, eta bertan "Declive" film laburra egin zuen. 1958an Cine Club aldizkaria zuzendu zuen. 1960tik aurrera film laburrak ekoizten hasi zen: "Pasajes 3", "Tiempo de playa", "A ras del río", "Tiempo 2" (NO-DOrentzat), "Playa insólita" edo "Tiempo abierto", besteak beste. Eta 1965ean "Espainia ezohikoa" eta "Los oficios de Cándido" luzemetraiak filmatu zituen. Bere filmografia luzea "Medea 2" (2006) eta "Sol" (2009) lanekin amaitzen da. Diktaduraren osteko trantsizioan funtsezko zinemagilea izan zen. Genero guztiak landu zituen (musikala, komedia, moldaketa literarioak), arrakasta komertzialak izan zituen eta zinema esperimentala landu zuen (1967tik aurrera, "anti-cine" deitu zuena).

- 1962/01/29: (332. saioa) "La quimera del oro" (Charles Chaplin, 1925). Solasaldia: Esteban Farré.

Esteban Farré Madrilgo Ateneo zineklubeko kudeatzailea, La Estafeta Literaria-ko (Ateneoko aldizkaria) erredaktorea, Nuestro Tiempo-n ere idatzi zuen ("Fundamentos ético y estéticos de la crítica cinematográfica", 1962). 1967an "Sábado en la playa" zuzendu zuen.

- 1962/02/12: (335. saioa) "El tiempo se ha detenido" (Ermanno Olmi ,1959) filmaren proiekzioa. Solasaldia: Bruno Turcato, Italiako Kultura Institutuko kolaboratzailea.

1962/03 -1963/12 (1.8)

Santiago Laespada (p), Ignacio Nart (presidenteordea)/Julián Lázaro (presidenteordea), Inocencio Elola (id)/Agustín Tarabini (id), Luis Saloña, Alejandro Elías, Jorge Abad, Rvdo. Ramón Gaviña, Julián Icaza apaiza.

- 1962/05/13: (352. saioa) HAURRENTZAKO SAIOA instituzionalizatu nahi da eta "Urrezko gezia" (Antonio Margheriti ,1962) proiektatzen da.

- 1962/05/27: (355. saioa) HAURRENTZAKO 2. SAIOA "Crin blanca" (Albert Lamorisse, 1953).

- 1962/05/28: (356. saioa) José Val del Omarren "Aguaespejo granadino" (1955) eta "Fuego de Castilla" (1960) filmen proiekzioa bikoitza.

José Val del Omar (Granada, 1904 – Madril, 1982) Zinegile, argazkilari eta ikus-entzunezko elementuen asmatzailea, "Cinemistico" ezizenez ezaguna, baina errekonozimendu eskasa jaso zuena. ‘Misio pedagogikoetan"’lan egin zuen (II. Errepublika, 1931), 40 bat dokumental eginez. Lorca, Cernuda, Zambrano eta abarren garaikidea izan zen. Haurren iruditeriari eutsiz, "Un rincón de Andalucía" (21.000 m zeluloide) bere lehen lana filmatu zuen 1921ean, baina ez zitzaion gustatu eta suntsitu egin zuen. 1928an hainbat teknika jarri zituen praktikan: "Irudiaren gainezkatze apanoramikoa", "Pantailaren mugetatik irteera", "Pantaila ahurra", "Ukipen-ikusmena", "Soinu diafonikoa", "Angelu aldakorraren objektiboa” (zooma) edo "Irudi panoramikoa". 1953 eta 1955 artean "Aguaespejo granadino" egin zuen (maisulana eta ameslaria, Granadaren ikuspegi filmiko berri bat eskaintzen zuena). Aipatutako plastika lirikoko ikus-entzunezko saiakera Berlin eta Bruselako jaialdietatik igaro zen. Urte batzuk geroago, 1959an, "Fuego de Castilla" egin zuen, Berlinen saritutako lana. Bi urte geroago, bere "Espainiako oinarrizko triptikoa" itxi zuen "Acariño galaico" lanarekin.

Aurrerago, metodo eta teknika berriak erabiltzen ditu: laserra, bideoa, zibernetika eta PLAT "kontzepzioa". Haren lana Reina Sofia Museoan (2010-2011), Sao Pauloko Biurtekoan (2014), New Yorkeko MOMAn (2015) eta beste hainbat lekutan erakutsi zen. Informazio gehiagorako, www.valdelomar.com webgunea gomendatzen dizuegu.

- 1963/02/04 eta 11: (378 eta 379. saioak) Ermanno Olmi zinemagile italiarrari buruzko zikloa bi saiogan. Bigarren saioan "Zinema kontzilioan" hitzaldia eskaini zuen Teodoro Jiménez Urresti apaizaren eskutik.

Teodoro Ignacio Jiménez Urresti (1924 – 1997) Apaiz eta idazle nekaezina teologiari eta zuzenbide kanonikoari buruz.

- 1963/02/18 eta 25: (380 eta 381. saioak) "Antología del cine mudo italiano" (1896-1926). Solasaldia: Agustin Tarabini-Castellaniren eskutik (FASeko bazkidea, eta idazkaria (1962-1967).

- 1963/03/12-13-15: (383, 384, eta 385 saioak) Henri Verneuil eta Jean Beckerren filmen emanaldiak. Solasaldia Manuel Villegas Lópezen eskutik.

Manuel Villegas López (Donostia, 1906 – Madril, 1980) Idazlea eta zinema kritikaria. Zinema-historialarien artean aitzindarietako bat. Film popular, Films selectos, La Pantalla, Popular Films edo Nuestro Cinema aldizkarietan hasi zen kritikari gisa, baita Unión Radio-n ere. Idazle Zinematografiko Independenteen Taldea eta Imagen zinekluba ere (1932). Gerra Zibila baino lehen, hainbat liburu argitaratu zituen, eta Gobernu errepublikarraren zerbitzu zinematografikoen buru izan zen (1937). 1938an, Argudio Zinematografikoen Literaturako Sari Nazionala jaso zuen. Gerra amaitzean, Argentinan erbesteratu zen, eta bertan bizi izan zen 1953ra arte. Espainiara itzulita, zinema-aldizkariekin kolaboratzen jarraitu zuen. Argentinan zein  Espainian gidoiak idatzi zituen. Informazio eta Turismo Ministerioak (1964) eta Zinekluben Federazio Nazionalak (1965) saritu zuten.

*Henri Verneuil (Tekirdag, Turkia, 1920 – Bagnolet, Paris,  2002) [Achod Malakian zen haren benetako izena] Armeniar jatorriko gidoilari eta zuzendari frantziarra, "armeniar genozidioaren" ondoren Marseillara iritsi zena. Kazetari gisa hasi zen bere ezizenarekin. "Escale au soleil" (1947) lehen film laburretik hasi eta "Gran jugada en la Costa del Sol" (1963) luzeraino bere ekoizpena oparoa da. 1993ra arte jardun zuen zuzendari lanetan.

*Jean Becker (Paris, 1933) Gidoilaria eta zuzendaria. Bere lehen lana "Un tal La Rocca" (1961) izan zen, bere azken lana "Les volets verts" , 2022an. Zinema eta telebista artean 40 lan zuzendu ditu.

- 1963/04/22: (390. saioa)"Amargo silencio" (Guy Green, 1960). Solasaldia Alejandro Elías Ibarrecheren eskutik.

Alejandro Elías Ibarreche [datu gutxi ditugu] Kulturaren eta pentsamenduaren munduarekin lotuta. Hiru erreferentzia aurkitu ditugu: batetik, José Luis López-Aranguren filosofoari gutuna (1989); bestetik.korrespondentzia José Miguel de Azaola Urigüen pentsalaria eta idazlearekin ((1992)  [Sancho el Sabio fundazioa]; eta, azkenikJoan Brossi poeta katalanari gutuna 1995ean) [MACBA, Bartzelonako Arte Garaikideko Museoa].

- 1963/05/06: (391. saioa) Jordi Grauren "Noche de verano" opera primaren proiekzioa, zuzendaria bertan zela filmaz eztabaidatzeko (Jordi Grau FAS  zineklubean egon zen 1962ko urtarrilean, bere aurreko lanak komentatuz)

- 1963/06/22tik 1963/07/02ra: (398-402. saioak) Italiako zinemaren bost saio programatzen dira. Italiar zinemaren eta zuzendarien berrikuspen sakona egiten da aipatutako emanaldietan:

*"I vitelloni" (Federico Fellini, 1953)

*"Il molino del Po" (Alberto Lattuada, 1949)

*"Umberto D" (Vittorio de Sica, 1952)

*"Miraccolo a Milano" (Vittorio de Sica, 1951)

*"È primavera" (Renato Castellani, 1950)

- 1963/11/18: (411. saioa) ‘Dante Alighieri’ Komitearen eskutik, "Erromako Sperimentale di Cinematografia Zentroaren saiakerei" buruzko ziklo bat hasiko da, hiru saiotan (gehi 413 eta 415. saioak)  programaren arabera (1959-1962). Guztira, Erromatar Zentroan egindako 18 lan erakutsiko dira.

- 1963/12/30: (419. saioa) Jose Mª Zabalza zuzendari irundarraren "El ruido del silencio" behin-behineko izenburua zuen, eta egun honetan "Yo no soy un asesino" (1963) filmaren proiekzioa.

José María Zabalza Errazkin (Irun, 1928 – Madril, 1985) Zinemagile, gidoilari eta antzerkigile berezia. Zientzia Politiko eta Ekonomikoetan lizentziatua zen Madrilgo Unibertsitate Konplutensean, baina 1947an Ikerketa eta Esperientzia Zinematografikoen Institutuan matrikulatu zen. 1955ean Haz Films ekoiztetxea sortu eta "Hay cielo sobre el mar" filmatu zuen.Hiru urte geroago "Entierro de un funcionario en primavera". Bere estiloari "egile zinema/arte zinema" deitzen zaio, neorrealismo italiarraren eragina duena. Umore beltzeko zinemaren aitzindaritzat ere hartzen da. "Yo no soy un asesino" bere hirugarren lana da.

1964/01 -1965/04 (1.2)

Ignacio Nart (p), Jose Mª Sanz (po), Jose Luis Sancho (id),...

- 1964/02/03: (424. Saioa) "Georges Meliesi omenaldia” bi emanalditan. Solasaldia Emilio Martínez Urquijoren eskutik.

Emilio Martínez Urquijo (Bilbo, 1925 – Bilbo, 1985) Bere jaioterriko Santiago Apostolua ikastetxean ikasi zuen. 1946an Zuzenbidean lizentziatu zen Deustuko Unibertsitatean. Frantziak Espainian duen enbaxadako merkataritza-kontseilariaren abokatua eta Bilboko ordezkaria. FAS zineklubeko presidentea (1972-1974), 60ko hamarkadaren hasieran bazkide egin zen, eta handik gutxira Gobernu Batzordean sartu zen, lehendakariorde, 1969tik 1972ra, Julián Lázaro presidente zela. Arania S.A.enpresako pertsonal-burua izan zen lau urtez(1962-66). Maria Teresa Salcedo Zorrillarekin ezkonduta, hiru seme-alaba izan zituen: Gorka (Katia Martinez abokatuaren aita, Teresa eta Ana).

- 1964/02/10: (426. saioa) "Cielo sin estrellas" (Helmut Käutner, 1955) filmaren proiekzioa. Solasaldia, Fernando Morenoren eskutik (Zinekluben Federazio Nazionaleko kidea).

Fernando Moreno (Huesca, .? – 2001ean hil zen) Zinekluben Federazioko presidentea, Espainiako Bankuko langilea. 

Kritikaria hirurogeiko hamarkadan eta Cinestudio aldizkariko erredaktoreburua. Madrilgo Aún zineklubeko presidentea, Procinsako ekoizle exekutiboa (gero Pilar Mirók fitxatu zuen), Huescako Film Laburren Jaialdiko antolatzailea, Zinemaldiko batzorde aholkularia Diego Galánen sasoian... RTVEk eskatuta, hainbat zikloren programatzailea: Sirk, Bergman, Mizoguchi..., beti ere kultura hainbeste behar zuen herrialde bati asetzeko ahaleginean. Besteak beste, Pilar Miró eta José Antonio Paramoren telesailen arduraduna izan zen, baina bereziki Fernando Fernán-Gómezen El pícaro lanarena. Huescan zineklubak bere izena darama: Fernando Moreno (Osca Cine elkartea bere seme Rubenek kudeatzen du.

- 1964/03/02: :(430. saioa) "Advise and Consent/Tempestad sobre Washington" (Otto Preminger, 1962). Solasaldia Javier Viarren eskutik.

Javier Viar Olloqui (Bilbo,. 1946 – Getxo, 2021) Poeta eta eleberrigilea. Farmazian Lizentziatua (Madril, 1969), Bizkaiko Farmazialarien Elkargo Ofizialeko lehendakaria (1982-1988). Bere literatur lanak estilo barrokoa eta surrealista du, hizkera eta erreferentzia kultu zainduak. Euskal arte garaikideari buruz ere idatzi du eta hainbat erakusketa komisariatu ditu: Balerdi, Chillida, Ortiz Elguea, besteak beste. Guggenheimeko lehen aholku-batzordeko kide (1997) eta Bilboko Arte Ederren Museoko zuzendari 2002tik 2017ra.

- 1964/03/09: (431. saioa)"Fresas salvajes" filmaren proiekzioa (Ingmar Bergman, 1957). Solasaldia: Mª Ángeles Ruiz Menchacaren eskutik.

- 1964/04/06 (434. saioa) "La tauromaquia" (cm), "El eclipse" (Michelangelo Antonioni, 1962). Solasaldia Luis Suarezen eskutik (Valladolideko Unibertsitatea).

Luis Suárez Fernández (Gijón.1924) Filosofia eta Letrak ikasi zituen  Oviedo eta Valladolideko unibetrtsitateetan. Historian doktoregoa (Madril. 1947). Irakaslea, historialaria eta akademikoa. Valladolideko Unibertsitateko errektorea izan zen (1965-1972) eta Zinemako lehen katedra unibertsitarioa sortu zuen.

- 1964/05/11: (439. saioa)"Sombrero" (cm) + "El espontáneo" (1964) filmaren estreinaldia Bilbon eta aurkezpena Jordi Grau zuzendariaren eskutik (3. bisita gure zineklubera hamarkada honetan: 1962, 1963 eta 1964)

- 1964/05/19: (440. saioa)"El mundo de Solana" (cm) + "El cochecito" (1960) filmaren proiekzioa, Marco Ferreri. Solasaldia Fernando Pérezen eskutik.

- 1964/05/25: (441. saioa) Manuel Summersen "Los seis días" (film laburra) eta "Del rosa... al amarillo" (1963) opera prima filmaren proiekzioa. 1963ko Zinemaldian estreinatu ondoren hiru  sari lortu zituen: Zilarrezko Maskorra, Gaztelaniazko film onena eta "Revelación" Donostia Saria). Manuel Summers zuzendariak berak aurkeztu zuen FAS zineklubean.

Manuel Summers Rivero (Huelva, 1935 – Sevilla, 1993) Aktorea, gidoilaria, zine zuzendaria eta umorista grafikoa. Egia esan, ez zuen hasi zituen lasterketetako bat bera ere amaitu. Txisteak marrazten zituen Puebloeta ABC egunkarientzat eta La Codorniz eta Hermano Lobo aldizkarientzat. Laster hasi zen TVEko teknikari gisa (musika-programen gidoiak egin zituen), eta, horren ondorioz, IIEC Zinema Eskolan zuzendari diplomatu zen. Bere "Del rosa... al amarillo" opera primak ezustean harrapatu zuen 1963ko Zinemaldia. Bere azken lana "Suéltate el pelo" (1988) film musikala Hombres G taldearekin, bere seme Daviden taldearekin egin zuen. 18 lan filmatu zituen.

- 1964/06/30: (446. saioa) "Tierra vasca" opera primaren (Jorge Mª Nidaros, 1964) proiekzioa. FASeko kide Jesús Mª Nuñez Aranguren gidoilari.  "El año pasado en Marienband" (Alain Resnais ,1961) filma re proiektatu zen. Solasaldia: Luis Suarez Valladolideko katedradunaren eskutik.

- 1964/10/26: (449. saioa) "La diligencia" (John Ford, 1939) filmaren proiekzioa osatzeko, "Curso elemental de cine/El cine: arte, industria y espectáculo" ikastaroaren lehenengo bi klase. Hirugarren eta laugarren klaseak 1964/11/23 (453. saioa)] eta 1964/11/30 (454. saioa) urteetan egin ziren.

- 1964/11/16: (452. saioa) Jesús Yagüek egindako film laburren proiekzioa: "Domingo en julio", "Un escenario blanco", "Vivir en Castilla", "Los seis días", "Sevilla, otro año" eta "Viaje por un 7 de julio", guztiak 1964koak eta zuzendariak berak aurkeztutakoak.

Jesús Yagüe Arechavaleta (Portugalete,1937 – Madril, 2021) Gidoilaria eta zinema zuzendaria. Zineman hasi zen Ladislao Vajda edo Luis Luciarekin zuzendari laguntzaile gisa. 1963an bere film laburrak filmatu zituen. 1965ean "Megatón Ye-Ye" opera primaaurkeztu zuen. Zinema eta telebista tartekatu zituen betre azken lana egin arte: "El día que me quieras" telesaileko bi atal, 1994-1995 bitartean.

- 1964: Bazkideen balantzea: 591 lagun (45 urtekoak, 28 sei hilean behin, 311 hiru hilean behin, 207 hilean behin).  Zineklubak lau kuota mota ezarri zituen hasieratik, eta geroago kuota horiek ezabatuz joan ziren, urtean behin egin arte (hasitako ikastaroan izena emateko aukera eskainiz)// 37 saio egin ziren.

- 1965/02/07: (465. saioa) "A este lado del muro" (Angelino Fons ,1963); "Trotín troteras" (Antonio Mercero, 1962); eta "El viejecito" (Manuel Summers, 1960), Zinema Eskola Ofizialaren* programa berezia (*IIEC [1947-1962] lehenbizi; jarraian EOC/ZEO [1962-1976]; eta 1976tik aurrera Informazio Zientzien Fakultatera transferitutako ikasketak).

- 1965/05/04: (477. saioa) "Zazie dans le métro" (1960), Louis Malle eta lehendakaritza aldaketa. Jesus Mari Echano lehendakari berria.

1965/05 -1968/12 (3.6)

Jesús María Echano Loizaga (p), Julián Lázaro Romeo (presidenteordea), Agustín Tarabini (id), Ramiro Azcona (diruzaina), José Mª Sanz, J.L. Sancho, Pilar Acha, Mercedes Aramburu, Román Zubia (id’-programatzailea), Mª Vicenta Basterrechea, Alfonso del Busto (dz’), José María Martija Lejarreta (id”), Rafael Martínez Taubmann apaiza (kontsiliarioa berria, Julián Icaza ordezkatuko du 1968an). Gehi Soloaga jauna, Pérez andrea, Reparaz jauna, Basurto jauna, Oteo jauna, Recalde jauna…

- 1965:

* Zinekluben Federazio Nazionalaren bilera Madrilen. Aldez aurretik "iparrekoen" bilera Gasteizen.

* Elkarteen Erregelamendua egokitzea.

- 1965/10/11: (486. saioa) "Chavales", Jesús Mª Nuñez Aranguren-en (FASeko bazkidea) eta Julio Álvarez Arteche-ren film laburra (1965an Debako jaietan filmatutako flb) eta "Skopje 63" (Veljeko Bulajic, 1964) film luzearen proiekzioa

- 1965/10/25, asteartea: (488. saioa)  [akatsak zituzten zenbakien ondorioz, saio hau 500. saio gisa zenbatu zen] Proiekzioa: "Il gattopardo" (Luchino Visconti, 1963). Solasaldia: Juan Manuel Ordeñana (2. presidenteordea izan zen 1956an).

- 1965/11/01 (jaieguna, astelehena): (489. saioa) "Mi amigo Flipper" (James B. Clark, 1963). FAS zineklubaren haurrentzako zinema saila  programatzeko eta sortzeko esperientzia pilotua, Vicenta Basterrechearen eskutik (San Bizente aretoko kudeatzailea, FASeko sortzailea eta Gobernu Batzordeko kidea).

Vicenta Basterrechea [ikus Vol.1 Los 50, S-118, 1957/04/09]

- 1966/01/17: (499. saioa) "Tres cuentos colombianos" Kolonbiako zine saio berezia, Julio Luzardoren "Tiempo de sequia" eta "La Sarda", eta Alberto Majúaren "El zorrero" filmak proiektatu zirelarik.

- 1966/01/24: (500. saioa) [500. saioa zenbaketa eguneratuaren arabera] "Ipcress" (Sidney J. Furie, 1965) proiekzioa.

- 1966/02/07 eta 14: (502 eta 503. saioak) Jacques Beckerren "Goupi mains rouges" eta Robert Bressonen "Procès de Jeanne d 'Arc" lanen ziklo laburra.

- 1966/02/21tik 1966/03/28ra: :(504-509. saioak)  Espainiako zinema zikloa Manuel Summers (1), Julio Coll (2), Julio Diamante (3), Juan Antonio Bardem (4), Francisco Regueiro (5) eta Rafael Gil (6) zinemagileekin.

- 1966/03/29 eta 30: :(510 eta 511. saioak)] Carl Theodor Dreyer "Ordet" eta "La passion de Jean d 'Arc" filmei buruzko zikloa.

- 1966/04/01: (513. saioa) Afrikako Erik Weymeersck apaizaren (eta zinemagile amateurraren) "Tierra Santa" (1965) lanaren proiekzioa. Eta (514. saioa) 1966/04/04 "Santa Juana de Arco (La chica Juana)" (Gustav Ucicky, 1935), erlijio-zinemako ziklo txiki baten barruan.

- 1966/05: Dokumentazio saila osatu zen. Rosario Hurtado de Saracho, Inés Lersundi, Trinidad Basterrechea, Mª Dolores Coloma eta Mª Carmen Cangas, zineklubeko batzordekideak.

- 1966/06: Fernando Moreno (zinema kritikaria, ikus 1962/02/10), Zinekluben Federazio Nazionaleko lehendakari izendatu zuten.

- 1966/06: Bilboko "Hierro" egunkariak (1937-1983) FAS zineklubaren jardueren laburpena egin zuen.

- 1966/07: "Haurrentzako zinema" programa ostegun eta larunbatean.

- 1966/11/14-21-28: (533-535. saioak) Mexikoko zinema zikloa: "Pueblito" (Emilio Fernández, 1962; "Ánimas Trujano (El hombre importante)" (Ismael Rodríguez, 1961); eta "El hombre de papel" (Ismael Rodríguez, 1963).

- 1966/12: Solasaldiak (kronikak) zinta magnetofonikoan grabatzen dira, gero makinaz transkribatzeko (J.M. Martija, id).

- 1966/12/19: (540. saioa) Manuel Llano Gorostizaren "Cuando Bilbao era Hollywood" hitzaldia eta "Cuatro confesiones" (1964), Jesus Mª Nuñez Aranguren zinemagile eta FASeko bazkidearen eskutik.

Manuel Llano Gorostiza (Trapagaran-San Salvador del Valle, Bizkaia, 1926 – Bilbo, 1990) Valladolideko eta Madrilgo unibertsitateetan hezitako idazlea. Pintura, gastronomia eta enologian aditua, gai horiei buruzko artikulu ugari idatzi zituen: "Apunte sobre la Feria de Muestras…’ (1961), ‘Pintura Vasca’ (1965), ‘Aurelio Arteta’ (1974), ‘Los vinos de la Rioja’ (1974), besteak beste. Gastronomiako sari nazionala izan zen 1984an, eta urtbetet geroago Espainiako Gastronomia Akademiako kide. Euskal Gastronomi Akademiak "Manuel Llano Gorostiza" saria sortu zuen bere omenez.

Jesús María Nuñez Aranguren (Deustu, Bilbo, 1942 – Madril, 2002) Zinemagilea, gidoilaria eta ekoizlea. FAS elkarteko kide zela, 1964an "Tierra vasca" (1964) estreinatu zuen. 1965eko abuztuan Deban izan zen, lagun batzuek gonbidatuta.San Roke jaietan, Haurraren egunean, "Chavales" film laburra filmatzen du, 16 mm.-tan eta 11 minutuko iraupenarekin. 1976an, Luis Mª Delgadoren "Cuando Conchita se escapa... no hay tocata" lanaren ekoizlea.

- 1967/01/28-29: Román Zubía Madrilera joan zen (Zinekluben Federazio Nazionala):

* 44 zineklub,

* estatutu berriak.

* Luis Larrañaga Juaristi apaizarentzat (Azkoitia. 1923 -x?. 2017) domina eskaera zineklubei emandako bultzadagatik.

- 1967/02/27: (551. saioa) "Los pájaros" filmaren proiekzioa (Alfred Hitchcock, 1963). Solasaldia: Llorenteren eskutik (Zinekluben Federazio Nazionaleko kidea).

Ángel Llorente Rodriguez (Madril, 1941 – Madril, 1992) Idazlea, gidoilaria, kritikaria, saiogilea, irakaslea eta errealizadorea. Ciencia(Complutense Unibertsitatea, Madril) aldizkariaren sortzaile eta zuzendaria, Cinestudio aldizkariko kritikaria, Espainiako zineklubetako zine-forumen koordinatzailea, hainbat zinemalditan epaimahaikidea, X. ZINEBIn kolaboratzailea (1968), FICXen kolaboratzailea (1969). 1971tik 1979ra Paraguain (Hispaniar Kultura Institutua). Espainiara itzulita, zineman eta telebistan lan egin zuen, gidoigintzan, errealizazioan eta ekoizpenean.

- 1967/03/15: Solasaldietarako magnetofono berri bat erosi zen-

- 1967/03/13 a 1967/05/15: (555-562. saioak) Frantziar zinema zikloa.

- 1967/06/05 a 1967/06/28: (565-571. saioak) Ekialdeko zinema zikloa.

- 1967/09/29: IX. Bilboko Nazioarteko Dokumental Jaialdian FASek emango duen saria. Ansotegui, Zorrilla eta Zubia bazkideak epaimahaikidea izango dira.

- 1967/12/04-11-18: (582-584. saioak) Bergman zikloa: "Una lección de amor" (1954), "En el umbral de la vida" (1958) eta "Sueños" (1955) lanekin izango da.

- 1968/01/26: Magnetofono bat erosi zen berriro...!!! Martxoan INGRA magnetofono bat ere erosten da (2. eskukoa: 5.500 pezeta)

- 1968: Bazkidearen hileko kuota 50 pezetakoa da eta helbideratzea eskatzen da kudeaketa errazteko.

- 1968/06/10: (606. saioa) "El hombre no es un pájaro" (Dusan Makavejev, 1965) filmaren proiekzioa. Solasaldia Paulino Viotaren eskutik.

Paulino Viota Cabrero [ikus 70eko hamarkadako 3. bolumena]

- 1968/10/04: 50.000 pezetako aurrerakina egitea onartu da San Bizente aretorako.

- 1968/11/27: Jesús Mª Echano, Zinekluben Federazio Nazionaleko idazkaria X. Bilboko Nazioarteko Dokumental Jaialdian, dokumental honek "El teatro de Monsieur y Madame Kabal" (Walerian Borowczyk. Frantzia, 1967, 80’ Ani.) film frantsesari eman zion saria.

1969/01 -1971/12 (3.0)

Julián Lázaro Romeo, Emilio Martínez Urquijo (presidenteordea), Fernando Alaña (diruzaina), Ansotegui, Basurto, Soloaga, Sta. Pérez, Reparaz, Oteo, Recalde, Carretié, Sta. Carretié, L. Mª Matia...

- 1969/01: San Bizente aretoa 2.000 pezeta saio bakoitzeko.

- 1969/02:

* Zinekluben Federazioak ikastaroko filmak eman ditu, zirkuitu komertzialean erakutsi gabe.

*  "Zinematografia-hastapenei" buruzko ikastaroa.

*  Fas bazkideei deskontua Cine Urrutia "Arte y Ensayo" aretoan (20 pta.)

- 1969/03: "Zinema Esperimental eta Amateurraren Saila" sortu zen zineklubean.

- 1969/07: San Bizente aretoa: 1.750 pezeta saio bakoitzek

- 1969/10/20: (651. saioa) "Dos en la carretera" filmaren proiekzioa (Stanley Donen, 1967). Solasaldia Miguel Angel Olearen eskutik.

Miguel Angel Olea [ikus 80ko hamarkadako 4. liburukia]

- 1969/12: 8 mm-ko kamera bat eta super-8 mm-ko beste bat erosten dira

FAS zinekluba

2023-01-30